Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław - Etap II - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku

 

Realizacja projektu "Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław – Etap II – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku" przyczyniła się do odbudowy i modernizacji systemu ochrony przeciwpowodziowej Żuław. Projekt ten był kolejnym elementem realizacji Programu „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2015)” zwanego „Programem Żuławskim – 2030”.

  

Wartość projektu wyniosła: 129 038 834, 02 zł, z tego wkład krajowy 15 proc. oraz wkład Unii Europejskiej 85 proc. Umowa o dofinansowanie nr POIS.02.01.00-00-0017/17 z dnia 12.10.2017 r.,
- okres realizacji projektu: do 31 lipca 2023 r. Projekt ten był kolejnym elementem realizacji Programu „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2015)” zwanego „Programem Żuławskim – 2030”.

  

Projekt Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław – Etap II – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku był dofinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, działanie 2 "Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska", oś priorytetowa II Ochrona środowiska. Zostało to osiągnięte poprzez wykonanie poniższych zadań Projektu:

 

Zadanie 1. Odbudowa budowli regulacyjnych na Wiśle – 19 sztuk ostróg na odcinku żuławskim rzeki Wisły;

Zniszczone przez erozję i pochód lodów ostrogi powodują dekoncentrację nurtu rzecznego, tworzenie ławic piaszczystych niebezpiecznych kos i przykosów oraz ostre załamywanie przebiegu nurtu rzecznego. Brak prawidłowej pracy ostróg doprowadzić może do groźnego w skutkach zatoru lodowego. W takim przypadku wały przeciwpowodziowe są zagrożone rozmyciem i przerwaniem, a flotylla lodołamaczy ze względu na brak odpowiednich głębokości do przejścia nie może prowadzić skutecznej akcji lodołamania. Koszt zadania ok. 17,3 mln zł.

 

Zadanie 2. Przebudowa ujścia Wisły – przedłużenie kierownic – prawej i lewej (ocena efektywności inwestycji „Przebudowa ujścia Wisły etap I oraz działania przygotowawcze);

Brak dostatecznej długości kierownic w ujściu Wisły powoduje przyrost kubatury stożka usypowego w jej ujściu, który stanowi istotne zagrożenie dla bezpiecznej pracy lodołamaczy oraz znaczne utrudnienie w spływie pokruszonego lodu. Utworzenie się zatoru w ujściu Wisły wpływa na podpiętrzenie poziomu wody w Wiśle i stwarza zagrożenie na odcinku obwałowanym rzeki. Występuje realne zagrożenie zalaniem terenów depresyjnych i przy depresyjnych Żuław. Koszt zadania ok. 1,3 mln zł.

 

Zadanie 3. Budowa wrót sztormowych na rzece Tudze – nowy obiekt zlokalizowany na rzece Tudze wraz z infrastrukturą towarzyszącą;

Rzeka Tuga stanowiąca dopływ rzeki Szkarpawy przepływa przez Nowy Dwór Gdański i zagrożona jest wezbraniami sztormowymi napływającymi z Zalewu Wiślanego. Brak zabezpieczenia w postaci odcięcia rzeki Tugi stanowił zagrożenie dla terenów Nowego Dworu. Koszt zadania: dokumentacja ok.  300 tys. zł, roboty budowlane: 32 949 938,14 zł.

 

Zadanie 4. Przebudowa stopnia wodnego Przegalina – na rzece Martwa Wisła;

Oprócz remontu istniejącej infrastruktury, na terenie śluzy północnej w Przegalinie została utworzona przystań dla lodołamaczy należących do RZGW w Gdańsku. Brak odpowiedniego portu schronienia dla lodołamaczy utrudniał prowadzenie akcji lodołamania. Koszt zadania 66,98 mln zł.

 

Zadanie 5. System monitoringu ryzyka powodziowego (SMoRP).

Zadanie stanowiło rozwinięcie prac zrealizowanych w Projekcie „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – etap I – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku” celem udoskonalenia narzędzia wspomagającego Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku w czasie analizy ryzyka powodziowego na obszarze Żuław Wiślanych. Koszt zadania ok. 4 mln zł.

Prowadzono też prace koncepcyjno-analityczne, realizację kampanii informacyjno-edukacyjnej w oparciu o system informatyczny, sprzęt specjalistyczny i komputerowy.

  

Projekt Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław – Etap II – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku był dofinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, działanie 2 "Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska", oś priorytetowa II Ochrona środowiska.

  

 .................................................................................................................................................

Poradnik w zakresie przeciwdziałania nadużyciom finansowym w szczególności w ramach projektów realizowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020 został opublikowany na stronie https://www.pois.gov.pl/ w zakładce: "Zapoznaj się z prawem i dokumentami" - LINK    

Mechanizm umożliwiający sygnalizowanie o potencjalnych nieprawidłowościach lub nadużyciach finansowych.

Instytucja Zarządzająca Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 wdrożyła mechanizm umożliwiający sygnalizowanie o potencjalnych nieprawidłowościach i nadużyciach finansowych.

Opracowane i udostępnione przez Instytucję Zarządzającą narzędzie informatyczne umożliwia przekazanie informacji o podejrzeniu wystąpienia nieprawidłowości lub nadużycia finansowego w szczególności poprzez:

- adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

lub

- formularz zamieszczony na stronie http://www.pois.gov.pl/nieprawidlowosci

Za pośrednictwem mechanizmu należy zgłaszać podejrzenia nieprawidłowości, które dotyczą przedstawicieli instytucji wdrażających Program lub podmiotów realizujących projekty (np. beneficjentów).

 .................................................................................................................................................

  

Cel projektu

Cel Projektu pod nazwą „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – Etap II – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku” był zgodny ze strukturą celową „Programu Żuławskiego – 2030”. Cel główny Projektu określono jako zwiększenie poziomu skuteczności ochrony przeciwpowodziowej wpływającej bezpośrednio na wzrost potencjału dla zrównoważonego rozwoju Żuław.

 

Realizacja celu głównego projektu pozwoliła na osiągnięcie efektów nie tylko bezpośrednio w  zakresie gospodarki wodnej, a w jej ramach ochrony przeciwpowodziowej, ale pośrednio także w sferach: społeczno-kulturowej i gospodarczej, a częściowo także w sferze ekonomicznej. Realizacja celu głównego przyczyniła się do odbudowy i modernizacji systemu ochrony przeciwpowodziowej Żuław skutkując także zabezpieczeniem ludności, obiektów przemysłowych i innych gałęzi gospodarki oraz infrastruktury technicznej i osadniczej.

 

Cel główny realizowany był przez cele szczegółowe.

Cele szczegółowe projektu były również zbieżne z celami szczegółowymi „Programu Żuławski – 2030”, a ich realizacja polegała na:

• Poprawie rozpoznania zagrożenia powodziowego i możliwości przeciwdziałania mu, przy wykorzystaniu najlepszych technologii oraz zgodnie z wymaganiami prawodawstwa wspólnotowego i krajowego;
• Zwiększeniu znaczenia „naturalnych” metod ochrony przeciwpowodziowej;
• Zwiększeniu świadomości społeczeństwa, administracji i instytucji w zakresie zagrożenia powodziowego i przeciwdziałania jego występowaniu;
• Poprawie struktur organizacyjnych ochrony przeciwpowodziowej i zarządzania ryzykiem powodzi;
• Przebudowie, odbudowie i budowie przeciwpowodziowych urządzeń technicznych.

           

Zdefiniowane cele były zgodne z celami  Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko – Priorytet: II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu – Działanie: 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska – Poddziałanie: 2.1.4 Budowa, przebudowa lub remont urządzeń wodnych przyczyniających się do zmniejszenia skutków powodzi i suszy.

 

Żuławy. Edukacja powodziowa

Działania edukacyjne i informacyjne były  realizowane w ramach zadania 5.

"Żuławy. Edukacja powodziowa” to kampania informacyjno-edukacyjna związana z zarządzaniem ryzykiem powodziowym i ochroną przeciwpowodziową na terenie Żuław.

Celem głównym kampanii było zwiększenie świadomości społeczności lokalnej Żuław o zagrożeniu i ochronie przeciwpowodziowej poprzez dotarcie do jak najszerszej liczby odbiorców.

 

Cele szczegółowe kampanii:

• uświadomienie o stopniu i rodzajach zagrożeń powodziowych na Żuławach oraz o ich skutkach,
• wyjaśnienie aspektów prawnych ochrony przeciwpowodziowej (ze szczególnym uwzględnieniem ustawy Prawo wodne),
• omówienie roli poszczególnych instytucji w zakresie ochrony przeciwpowodziowej,
• przybliżenie możliwości i zasad finansowania działań służących ochronie przeciwpowodziowej,

 

Kampania skierowana była do wszystkich mieszkańców Żuław, które swym zasięgiem obejmują następujące gminy: Gdańsk, Tczew, Grudziądz, Kwidzyn, Sztum, Gniew, Pelpin, Cedry Wielkie, Stegna, Ostaszewo, Lichnowy, Miłoradz, Subkowy, Ryjewo, Sadlinki, Suchy Dąb, Pruszcz Gdański, Elbląg, Malbork, Nowy Dwór Gdański, Tolkmicko, Pasłęk, Nowy Staw, Dzierzgoń, Rychliki, Gronowo Elbląskie, Markusy, Pszczółki, Sztutowo, Stare Pole, Stary Targ.

 

W ramach zaplanowanych działań można wyróżnić następujące grupy odbiorców kampanii:

• Mieszkańcy miast
• Mieszkańcy wsi
• Dorośli mieszkańcy Żuław
• Dzieci w wieku szkolnym i młodzież
• Przedstawiciele instytucji państwowych i samorządowych
• Urzędnicy
• Przedstawiciele mediów

 

Dla dzieci i młodzieży przewidziano przeprowadzenie konkursów plastycznych z tematyki przeciwpowodziowej i zaprojektowanie planów lekcji. Ponadto, przeszkoleni zostali nauczyciele szkół podstawowych, którzy będą mogli przeprowadzić lekcję o powodzi według specjalnego scenariusza.

Szkolenia przewidziane były również  dla urzędników, którzy jako decydujący w wielu ważnych sprawach społecznych, powinni mieć wiedzę o ochronie przeciwpowodziowej. W ramach kampanii uruchomiona została niniejsza strona internetowa oraz profile na Facebooku i Instagramie..

Kampanię uzupełniają działania public relations oraz reklamy w prasie, radiu i Internecie, dzięki którym informacje mają szansę dotrzeć do większości mieszkańców Żuław.

 

 

Program Żuławski

W związku ze specyfiką oraz problemami dotyczącymi obszaru Żuław powstał program: „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2015)” zwany Programem Żuławskim. Jest to dokument strategiczny, będący podstawą realizacji działań w obrębie ochrony przeciwpowodziowej Żuław. Został zatwierdzony w 2010 roku.

Nadrzędnym celem Programu jest zwiększenie skuteczności ochrony przeciwpowodziowej stymulującej wzrost potencjału dla zrównoważonego rozwoju Żuław – regionu o wyjątkowych walorach dziedzictwa kulturowego, krajobrazowego i przyrodniczego, z dużym potencjałem gospodarczym i turystycznym, jednakże uznanego za jeden z najbardziej zagrożonych powodziami obszarów kraju.

Program zakłada m.in:

• modernizację około 400 km wałów przeciwpowodziowych,
• przebudowę lub odbudowę blisko 60 stacji pomp i ponad 300 budowli hydrotechnicznych,

• przebudowę około 260 km rzek i potoków,
• odbudowę blisko 600 km kanałów melioracyjnych.

Do 2022 r. zakończono dwa etapy Programu. Trzeci planowany jest do zakończenia w 2029 r.